De regionale energiestrategie (RES) Midden-Holland is klaar. Na een jaar hard werken door wethouders, ambtenaren en maatschappelijk organisaties ligt er nu een document ter vaststelling door de vijf gemeenteraden in Midden-Holland. Vrijdag 16 april 2021 heeft de stuurgroep RES MH het document vrijgegeven voor het brede publiek en pers. Je kunt het document vinden op: https://resmiddenholland.nl/

In de goede traditie van het Rijnlands model, dat staat voor de overlegcultuur zoals we die in ons land goed kennen, is het een compromis geworden. Een compromis tussen de opgave (35 TWh op land voor 2030, waarvan 0,435 TWh in Midden-Holland), de ruimtelijke impact die dat heeft op het landschap, de belangen van boeren, bedrijven en burgers en de beschikbaarheid van de elektrische infrastructuur. In de laatste stuurgroep liet netbeheerder Stedin er geen misverstand over bestaan: deze RES 1.0 is een dure RES waarvan de maakbaarheid op korte termijn, dat wil zeggen vóór 2030, in twijfel getrokken wordt. Hoe is dat zo gekomen? De RES MH is een tekentafel product. Verschillende variabelen worden in kaart gebracht: behoefte hernieuwbare elektriciteit, beschikbare ruimte, de capaciteit van het netwerk. Achter elke behoefte schuilt een belang: we willen allemaal beschikken over voldoende schone energie, nu en in de toekomst, we willen een mooi landschap dat niet ontsierd wordt door hoge windmolens en grote zonnevelden, netbeheerders willen extra geld en mensen om het netwerk geschikt te maken. Naarmate de RES concreter wordt en delen (kaartjes met zoekgebieden) ervan naar buiten komen gaan ook burgers zich natuurlijk afvragen wat de bedoeling is. Windmolens in de polder? No way! Vervolgens gaat ook de lokale politiek zich roeren. Met het oog op verkiezingen in 2022 en de politieke achterban worden standpunten scherper. Zo spreekt de ene gemeenteraad (Zuidplas) zich uit tegen windmolens en verzet de VVD-fractie in Bodegraven-Reeuwijk zich tegen windmolens door een gemeentelijk energiebedrijf op basis van zonne-energie op te richten. Het gaat er dus om spannen richting 1 juli 2021 als de RESSEN in Nederland moeten worden vastgesteld in vijf Midden-Holland gemeenteraden en daarna aangeboden aan het landelijke Nationaal Programma RES.

Als de tien samenwerkende energie coöperaties in Midden-Holland hebben we onze inbreng geleverd. We hebben met succes het Lokaal Eigendom bepleit waardoor de financiële opbrengsten van wind en zon ook kunnen terugvloeien naar de omgeving. We gaan ons inzetten om beschikbare daken van bedrijven te benutten voor zonne-installaties. Maar uiteindelijk zal dit onvoldoende zijn om de regionale opgave in te vullen. Wind en zon in een systeem efficiënte mix zullen naar onze mening ook in Midden-Holland nodig zijn. De energie coöperaties zijn uit hun aard doordrongen van de noodzaak tot energietransitie. Voor je uitschuiven van de realisatie, inzetten op kernenergie of thoriumcentrales of de oprichting van een gemeentelijk commercieel energiebedrijf op basis van zonne-energie zijn politiek gemotiveerde keuzes. En zal er alleen toe leiden dat de doelen voor 2030 niet worden gehaald en de opwarming van de aarde verder zal doorschieten. Wij wensen de lokale politici veel wijsheid toe bij het afwegen van korte termijn en lange termijn doelen.

Namens de energie coöperaties Midden-Holland,

Jan Bouwens, 19 april 2021