Op dinsdag 29 januari 2019 vond de 3e en laatste ronde plaats van het ‘werkatelier’ oftewel ‘bewonersbijeenkomst over duurzame energie’. De bijeenkomst was georganiseerd door de gemeente Bodegraven-Reeuwijk en vond plaats in het Evertshuis in Bodegraven. Het was een succesvolle avond bezocht door veel bewoners.

Acceptatie
Het doel van deze avonden was om acceptabele locaties voor zonnevelden en windmolens te zoeken. Iedereen was welkom tijdens de werkateliers. De bewoners werden betrokken bij de vraag waar de zon- en windprojecten komen te staan binnen onze gemeentegrenzen en er werd ingegaan op vragen en eventuele zorgen omtrent de duurzame projecten.

Energie
Er werd die avond aangegeven dat energie besparen de eerste stap is. Alles wat we niet nodig hebben hoeven we ook niet op te wekken. Denk hierbij aan het isoleren van huizen.
De volgende stap is het opwekken van duurzame energie, zoals zonne- en windenergie, maar ook geothermie en warmte uit oppervlaktewater werden genoemd. Om voldoende energie op te wekken moeten we meerdere vormen van duurzame energie combineren, dus ook windenergie.
Het is verheugend dat binnen onze gemeente inmiddels het aandeel duurzaam opgewekte energie is gestegen van 8 teraJoule (2.220.000 kWh) naar 14 tJ (3.900.000 kWh). Maar aangezien het totale elektriciteitsverbruik 540 tJ (150.000.000 kWh) is, geeft dit ook aan dat er nog veel werk aan de winkel is.

Locatie zon- en windmolens
Samen met de twee voorgaande werkatelierrondes konden bewoners aangeven waar de voorkeur naar uitgaat als het gaat om waar de zonne- en windprojecten zouden moeten komen te staan. Voorkeur plekken voor zonnepanelen gingen uit naar panelen op bedrijfsdaken, langs snelwegen als N11 en A12, langs spoorlijnen, maar ook zonne-energie op het parkeerterrein van het Reeuwijkse Hout. Bij zonnepaneel installaties is men vooral geïnteresseerd in meervoudig ruimtegebruik. Bijvoorbeeld op taluds of geluidswallen langs snelwegen en spoorlijnen. Je kunt zonnepanelen ook met laadpalen combineren, zodat meteen ook elektrische auto’s opgeladen kunnen worden.
Aandachtspunt bij zonnevelden is wel dat deze bestand zijn tegen vandalisme en dat er geen bomen rondom de zonnevelden gekapt behoeven te worden. Bomen leveren een belangrijke bijdrage bij het oplossen van het klimaatprobleem.
Als het gaat om windprojecten werd vooral gedacht aan locaties langs de N11, aan de noord- en westzijde van de A12, in de Reeuwijkse Hout en in de polder Abessinië. Hierbij ging de voorkeur uit naar de locatie langs de N11.

Windmolens steeds stiller
Uiteraard werd er ook geluisterd naar eventuele zorgen omtrent de zon- en windprojecten. Daarbij gaat het vooral om de windmolens die bijvoorbeeld geluidshinder, slagschaduw en horizonvervuiling kunnen veroorzaken. Wettelijk is bepaald dat op basis van de (geluids)ruimte voor een gemiddelde moderne windturbine de minimale afstand tot een woning circa 400 meter moet zijn. Maar gelukkig worden modernere molens ook steeds stiller. De techniek in windenergie ontwikkelt zich heel snel. Men maakt daarbij bijvoorbeeld gebruik van gekartelde randen langs de wieken (uilenveren). Ook worden windmolens steeds groter en hoger. Hogere molens hebben als voordeel dat ze stiller zijn, de afstand van de bron tot de woning is kleiner. Daarnaast leveren ze ook nog eens meer rendement op. Een nadeel is wel dat ze beter zichtbaar zijn op grotere afstand. Tevens kan nagedacht worden over geluidsisolatie bij woningen die dicht in de buurt van de molen staan.

Ook met slagschaduw wordt rekening gehouden. Een windmolen mag jaarlijks, opgeteld, niet meer dan 5 uur en 40 minuten slagschaduw veroorzaken. Windmolens die relatief dicht bij woningen staan en de norm van maximale slagschaduw overschrijden, moeten een automatische stilstand voorziening hebben. De windmolens worden dan automatisch stilgezet, zodra ze de afgesproken norm voor slagschaduw overschrijden. Voor windmolens is het ook belangrijk dat ze mooi passen in het landschap. De windmolens moeten aansluiten bij de bestaande infrastructuur in een lijn of in een blokopstelling. Daarnaast kunnen windmolens gedeeltelijk aan het zicht ontrokken worden door bomen aan te planten die tevens weer CO2 opnemen en goed zijn voor de biodiversiteit.

Samen de baten verdelen en de lasten dragen
Ook de voorzitter van onze Energiecoöperatie Bodegraven-Reeuwijk, Jan Bouwens, gaf op de avond een presentatie. Hierbij gaf hij aan dat het belangrijk is dat we samen de baten verdelen maar ook samen de lasten dragen. Omwonenden van een windmolen kunnen gebruik maken van een sociale grondvergoeding en een omgevingsfonds. Dit zijn tegemoetkomingen gerelateerd aan de afstand van de windmolen tot de woning. Hoe dichterbij een woning staat, hoe groter de impact is wat betreft de mogelijke overlast. Om dit te compenseren komen direct omwonenden in aanmerking voor een sociale grondvergoeding, dit betreft een financiële vergoeding die in overleg met de grondeigenaren tot stand komt. Voor de bewoners die iets verder van een molen af wonen wordt een omgevingsfonds opgericht, hierbij gaat het om buurtprojecten waar de omwonenden zelf initiator en beheerder zijn. Denk aan het isoleren van huizen of aan het plaatsen van laadpalen. Voor de hele gemeente geldt dat de nettowinst van de Energiecoöperatie Bodegraven-Reeuwijk deels ten goede komt aan nieuwe duurzame projecten binnen de gemeente.

Gemeente en Provincie
Voorkeursplekken aangegeven door de bewoners helpt de gemeente om te bepalen waar de zon- en windprojecten komen te staan. Want uiteindelijk is het de gemeenteraad die deze beslissing neemt. Inzetten op windenergie kan op dit moment formeel nog niet, omdat de provincie Zuid-Holland het plaatsen van windturbines in de gemeente Bodegraven-Reeuwijk vooralsnog niet toestaat. Dit gaat wellicht veranderen. De verwachting is dat dit na de verkiezingen voor de Provinciale Staten in maart 2019 gaat gebeuren. Maar uiteindelijk heeft de gemeenteraad, ook als het gaat om windenergie, het laatste woord.

Aan de slag
Als alles wettelijk is bepaald gaat de energiecoöperatie aan de slag met het opzetten van de duurzame projecten op openbare plekken. Maar allereerst gaat de coöperatie zonnepanelen plaatsen op bedrijfsdaken. De coöperatie is op dit moment bezig met het project Versluis en project Verleun goed voor ca.200 en ca.1200 panelen.
Hoe meer leden de coöperatie heeft, hoe meer de coöperatie de bewoners van onze gemeente kan voorzien in de voordelige duurzaam opgewekte energie. Die avond had de coöperatie een eigen tafel waar vragen werden beantwoord over de plannen waarmee de coöperatie bezig is. Er lagen formulieren die hiervoor ingevuld konden worden. De energiecoöperatie is op dit moment aan het inventariseren of u, als lid, energie wilt afnemen van de coöperatie en voor hoeveel kWh per jaar. Tevens wil de coöperatie weten of u overweegt te investeren in het project en zo ja aan welk bedrag u dan denkt. Deze formulieren zijn inmiddels aan alle leden per email toegezonden. De coöperatie heeft sinds haar oprichting grote stappen gezet en gaat steeds verder met het verwezenlijken van de duurzame plannen.